การประมวลผลข้อมูลด้วยคอมพิวเตอร์ : โปรแกรม
SPSS for Windows
การประมวลผลข้อมูลเป็นการจัดการกับข้อมูลอย่างมีระบบ
เพื่อให้ขอมูลที่ได้รับการประมวลผลแล้วอยู่ในรูปที่สามารถนำไปใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งมีขั้นตอน ดังนี้
1 การเก็บรวบรวมข้อมูล
เป็นการเก็บรวบรวมข้อมูลที่ได้จากรูปแบบต่างๆ เช่นแบบสอบถาม แบบทดสอบ แบบสัมภาษณ์
ทั้งที่เป็นข้อมูลปฐมภูมิและทุติยภูมิ
2. การเปลี่ยนสภาพข้อมูล
เป็นการเปลี่ยนสภาพของข้อมูลที่เก็บรวบรวมมาได้ให้อยู่ในรูปแบบที่สะดวกหรือเหมาะสมต่อการนำไปประมวลผล
ซึ่งประกอบด้วย
2.1 การลงรหัส
(Coding) เป็นการเปลี่ยนรูปแบบข้อมูลโดยให้รหัสแทนข้อมูลเพื่อทำให้สามารถจำแนกลักษณะข้อมูล
รหัสที่ใช้แทนข้อมูลอาจจะอยู่ในรูปตัวเลข ตัวอักษร หรือข้อความ
ซึ่งโดยปกตินิยมกำหนดรหัสข้อมูลให้เป็นตัวเลข
(ยกเว้นโปรแกรมที่ใช้ประมวลผลข้อมูลในการวิจัยเชิงคุณภาพโดยเฉพาะ)
ไม่ว่าจะเป็นข้อมูลเชิงคุณภาพหรือเชิงปริมาณ แต่การนำไปวิเคราะห์หรือประมวลผล
และการตีความจะแตกต่างกันไป
2.2 การแก้ไข (Editing) เป็นการตรวจสอบความถูกต้องของข้อมูลรวมทั้งข้อมูลที่ได้แปลงให้อยู่ในรูปรหัสแล้ว
รวมทั้งการตรวจสอบความสมบูรณ์ของข้อมูล และแก้ไขปรับปรุงให้ถูกต้อง
3. การประมวลผล (Data processing) เป็นการนำข้อมูลที่ได้จากการเปลี่ยนสภาพแล้ว มาทำการวิเคราะห์ข้อมูล
ซึ่งในปัจจุบันจะใช้โปรแกรมสำเร็จรูปทางสถิติช่วยในการวิเคราะห์ ซึ่งการวิเคราะห์ อาจจะเป็นการวิเคราะห์ขั้นต้น
เช่น การเรียงลำดับ (Sorting) การรวบรวมข้อมูล (Merging) หรือการวิเคราะห์ในระดับที่สูงขึ้นมาอีก เช่น การประมาณค่า (Estimate) การทดสอบสมมติฐาน (Hypothesis testing) หรือการวิเคราะห์โดยใช้สถิติชั้นสูงอื่นๆ
4. การแสดงผลลัพธ์ (Output) เป็นการนำเสนอผลลัพธ์จากการวิเคราะห์ข้อมูลให้อยู่ในรูปที่เข้าใจง่าย
ซึ่งอาจเป็นรายงาน ตาราง กราฟ หรือแผนภูมิอื่นๆ
การสร้างรหัสสำหรับตัวแปร
โดยปกติในการวิจัย
ผู้วิจัยจะออกแบบการวิจัยโดยกำหนดตัวแปรไว้ตั้งแต่ก่อนการเก็บรวบรวมข้อมูลแต่ถ้าเป็นข้อมูลที่มีการรวบรวมเพื่อประมวลผลเพื่อวัตถุประสงค์ใดประสงค์หนึ่งอาจไม่ได้กำหนดตัวแปรไว้ล่วงหน้าก็ได้
ดังนั้นเมื่อมีการเก็บรวบรวมข้อมูลแล้ว จะต้องกำหนดตัวแปรหรือค่ารหัสของตัวแปร การกำหนดชื่อตัวแปรนั้นจะต้องกำหนดทั้งข้อมูลที่เป็นเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ
ส่วนการให้ค่ารหัสนั้นมักจะใช้กับตัวแปรเชิงคุณภาพ เช่น เพศ อาชีพ ศาสนา
วุฒิการศึกษา เป็นต้น ส่วนตัวแปรเชิงปริมาณก็ใช้ค่าที่ได้จากการเก็บรวบข้อมูลจริง
เช่น อายุ ก็จะใส่ค่ารหัส ตามอายุจริงที่ได้จากการเก็บรวบรวมข้อมูลมา ยกเว้น
แต่มีการกำหนดช่วงอายุหรือจัดกลุ่มอายุไว้ตั้งแต่ก่อนการเก็บข้อมูล
ในลักษณะอย่างนี้จำเป็นต้องกำหนดค่ารหัสเช่นกัน
ในบางครั้งการกำหนดตัวแปรหรือกำหนดรหัสจะทำควบคู่กับเครื่องมือการวิจัย
ซึ่งคำถาม 1
คำถาม จะสามารถสร้างตัวแปรได้อย่างน้อย 1
ตัวแปร และค่าของตัวแปรที่ได้ก็คือข้อมูลนั่นเอง
สามารถแสดงตัวอย่างการกำหนดตัวแปรและการให้ค่ารหัสตัวแปรจากแบบสอบถาม ดังนี้
|
แบบสอบถามเพื่อการวิจัย
|
หมายเลข...........
สำหรับเจ้าหน้าที่
|
|
ตอนที่ 1 สถานภาพส่วนบุคคล
คำชี้แจง กรุณากาเครื่องหมาย Ö ลงในช่อง ที่ตรงกับความเป็นจริงของท่าน
1.
เพศ 1.ชาย 2. หญิง
2.
อายุ.........................ปี
3.
ประสบการณ์ในการทำงาน........................
ปี
4.
ระดับการศึกษา
1. ต่ำกว่าปริญญาตรี 2. ปริญญาตรี 3.ปริญญาโทขึ้นไป
5.
ขนาดโรงเรียนที่ทำงานอยู่ปัจจุบัน
1. ขนาดเล็ก 2. ขนาดกลาง 3. ขนาดใหญ่
|
SEX
AGE
EXP
EDU
SIZE
|
จากตัวอย่างแบบสอบถาม
จะเห็นว่า ทางด้านขวามีชื่อตัวแปรกำหนดไว้
โดยการตั้งชื่อตัวแปรจะเป็นภาษาไทยหรืออังกฤษก็ได้ การกำหนดชื่อตัวแปรที่จะใช้ประมวลผลด้วยคอมพิวเตอร์นั้นควรกำหนดชื่อให้สอดคล้องกับตัวตัวแปรในการวิจัยในเรื่องนั้นๆ
ซึ่งจะทำให้สะดวกต่อการจำและทำความเข้าใจ
ในกรณีที่ใช้โปรแกรม SPSS for Window จะมีความยาวไม่เกิน 8 ตัวอักษรซึ่งจะกล่าวถึงในรายละเอียดต่อไป นอกจากนี้จะมีชองสี่เหลี่ยมสำหรับใส่ค่ารหัสของตัวแปร
ซึ่งได้มาจากการตอบแบบสอบถาม ผู้วิจัยควรทำสมุดคู่มือการกำหนดรหัสให้ตัวแปร
โดยกำหนดชื่อตัวแปร ชนิดของตัวแปร ขนาดของตัวแปร และการให้ค่ารหัสตัวแปร
ตัวอย่างการจัดทำคู่มือการลงรหัส
|
คำถามที่
|
ชื่อตัวแปร
|
รายการข้อมูล
|
ขนาดตัวแปร(จำนวนหลัก)
|
ค่ารหัส
|
ข้อสังเกต
|
|
1
|
SEX
|
ชื่อ
|
1
|
1 ®ชาย
2®หญิง
9®ไม่ตอบ/ตอบสองข้อ
|
เลือกได้คำตอบเดียว
|
|
2
|
AGE
|
อายุ
|
2
|
ตามจริง
99 ®ไม่ตอบ
|
อายุจริง
|
|
3
|
EXP
|
ประสบการณ์
|
2
|
01 – 40® ตามจริง
99 ® ไม่ตอบ
|
ประสบการณ์จริง
|
|
4
|
EDU
|
การศึกษา
|
1
|
1® ต่ำกว่าปริญญาตรี
2® ปริญญาตรี
3® ปริญญาโทขึ้นไป
9®ไม่ตอบ
|
เลือกได้คำตอบเดียว
|
|
5
|
SIZE
|
ขนาดโรงเรียน
|
1
|
1® ขนาดเล็ก
2®ขนาดกลาง
3®ขนาดใหญ่
9®ไม่ตอบ
|
เลือกได้คำตอบเดียว
|
การจัดทำคู่มือลงรหัสจะทำให้การลงข้อมูลได้ไม่ผิดพลาดโดยเฉพาะเมื่อตัวแปรมีจำนวนมาก อย่างไรก็ตามในบางครั้งจะนำข้อมูลที่ได้จากเครื่องมือการวิจัย
ไปเขียนลงในกระดาษลงรหัส(Paper code)
แล้วค่อยนำข้อมูลที่ลงรหัสในการกระดาษลงรหัสไปลงในโปรแกรมคอมพิวเตอร์
ในกรณีอาจจะเป็นการทำข้อมูลซ้ำซ้อนแต่จะสะดวกต่อการลงรหัสในโปรแกรม SPSS มากขึ้น และยังสะดวกต่อการตรวจสอบในกรณีลงรหัสในโปรแกรมผิด
เป็นประโยชน์ก็ได้ ซึ่งในกระดาษลงรหัสนี้จะมีลักษณะคล้ายกับหน้าต่าง Data
editor ของ SPSS for window ซึ่งจะประกอบด้วย หมายเลขแบบสอบถาม
ตัวแปร และค่ารหัสของตัวแปร ดังตัวอย่าง
|
หมายเลขแบบสอบถาม
|
ตัวแปร (เท่ากับจำนวนข้อคำถามในเครื่องมือการวิจัย)
|
|||||
|
SEX
|
AGE
|
EXP
|
EDU
|
SIZE
|
….
|
|
|
1
|
1
|
42
|
5
|
1
|
1
|
….
|
|
2
|
1
|
35
|
7
|
1
|
1
|
….
|
|
3
|
2
|
39
|
9
|
2
|
2
|
….
|
|
4
|
1
|
48
|
10
|
3
|
3
|
….
|
|
5
|
2
|
50
|
7
|
2
|
3
|
….
|
|
| ||||||
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น